Posted in Հայոց լեզու 11

Արաբերեն բառեր,որոնք օգտագործում ենք հայերենում

Արաբական փոխառություններ

Արաբերենի ազդեցությունը հայերենի վրա կատարվել է երկու փուլով. նախ Հայաստանում արաբների տիրապետության շրջանում` 7-9-րդ դարերում, այնուհետև 12-16-րդ դարերում` Կիլիկիայի հայկական թագավորության շրջանում։ Արաբերենից անմիջական փոխառություններ են կատարել գրաբարը, միջին հայերենն ու հայերենի բարբառները։ Գրաբարում արձանագրված, միջին հայերենից ավանդված ու բարբառներից անցած արաբերեն ավելի քան 700 բառերից ժամանակակից հայերենում գործածվում են շատ քիչ` մոտ 60 բառ։

ադաթ — սովորույթ, ավանդույթ

ազաբ, ազապ— ամուրի, չամուսնացած

ազիզ — սիրելի, թանկագին

ալամ — աշխարհ․ գործածվում է հայերեն համարժեքի հետ միասին՝ «ալամ-աշխարհ» («ամբողջ աշխարհ» իմաստով)

ալվան — երփներանգ

ախմախ — հիմար

այիբ — 1. թերություն, պակասություն. 2. ամոթ

արաղ — օղի, ցքի

բաբաթին — կարգին, բավականաչափ, մեծ

բամիա

բարաքյաթ— օրհնություն,լիություն

դաբաղ

դախ, դահ (պրս., արբ.) — հնացած, ոչ մատղաշ

դախլ — վաճառասեղան

դամ (պահել) (արբ., պրս․) — նույն ձայնը երկար պահելով նվագակցել, ձայնակցել

դավի, դավա— վեճ, կռիվ (այս իմաստը թուրքերենից է․ արբ․ նշանակում է «դատ»)

դըռբ— հարված

եթիմ — որբ

զանջաֆիլ — կոճապղպեղ

զաթի, զաթեն — արդեն  իսկ

զատ, զաթ — որևէ բան

զեյթուն — ձիթապտուղ

զիբիլ — աղբ

զխկում — անարգական բառ․ տես  զահրումար

զուլալ — վճիտ, մաքուր

զուլում — աղետ, պատուհաս

թամամ — լրիվ, ամբողջական

թամաշա — տեսարան

թայֆա — խմբավորում (բացասական իմաստով)

թասիբ — պատիվ

թարխուն

թզբեխ — համրիչ, տերողորմյա

ինադ — համառություն, կամակորություն․ սրանից՝  ինադու — ի հեճուկս, (մեկին) հակառակ

իշտահ — ախորժակ (օր.՝ «իշտեդ քացախ»)

լազաթ — հաճույք, բավականություն

լահմաջո

լայաղ, լայեղ — արժանի, վայել

խաբար — լուր, տեղեկություն

խաթա — փորձանք

խաթաբալա — փորձանք, դժբախտություն

խաթր — հարգ, պատիվ. խաթեր, խաթրու — հանուն, ի սեր, համար

խալաթ

խալխ — ուրիշները, ժողովուրդ

խալըսել — վերջանալ

խասիաթ — բնավորություն

խարաբ — փչացած, անսարքին

խեր — բարիք

խումար — զարթխում

խուրջին — բրդյա երկաչք ուսապարկ

Leave a comment