Month: December 2021

Մահվան և վախի մասին

Պատմվածքում հեղինակը խոսում է իր վախերի մասին։ Այն մասին, թե ինչ զգացմունքներ ուներ «Ծերունին և ծովը» գրելու ժամանակ։ Պատմվածքում արտահայտված էին հեղինակի մտքերը վախերի և մահվան մասին։ Այնտեղ գրված էր, թե ինչպես է վախը ազդում մարդու վրա, և թե ինչ կլինի այն հաղթահարելու դեպքում։

Ես առանձնացրել եմ ինձ առավել դուր եկած տողերը և մեկնաբանել դրանք այնպես, ինչպես ես եմ հասկացել։

«Երկար ապրած կյանքը մարդուն հաճախ զրկում է լավատեսությունից: Կարճատև կյանքն ավելի լավ է»։ Բնական է, քիչ ապրելով, մենք չենք էլ գիտակցում, թե որքան դաժան կարող է լինել կյանքը․․․Ամեն անգամ, երբ ես հարվածում էի ձեռքս կամ ոտքս որևէ տեղ, մայրիկս ասում էր․ «կմեծանաս, կանցնի», բայց մեծանալով՝ մենք հասկանում ենք, որ ցավը միայն կորցնում է իր ֆիզիկական ազդեցությունը, ու չնայած մեզ նման բան էին ասում, մենք միշտ հավատում էինք, չէ՞ որ դեռ չէինք մեծացել․․․

«Յուրաքանչյուրին վիճակված է լինել ռազմիկ, յուրաքանչյուրին վիճակված է մեռնել, միայն վախկոտներն են մեռնում իզուր»։ Իզուր չի ապրում այն մարդը, ով դիմում է համարձակության իր նպատակներին հասնելու համար, իր կյանքը դեպի լավը փոխելու համար, ով ծնկի չի իջնում իր վախերի դիմաց, ով պատերազմում է իր վախերի հետ, չի հանձնվում ձախողումից հետո։ Մենք բոլորս լքելու ենք այս աշխարհը, եթե չլինենք համարձակ, մեր նպատակները այդպես էլ կմնան անկատար։

«Ոչինչ չի բարոյալքում մարդուն այնպես, ինչպես վախկոտությունն ու վտանգից վախենալը: Նման մարդիկ հեշտ ուղիները դժվարացնում են, իսկ դժվարները` անանցանելի դարձնում»։ Մենք բոլորս վախենում ենք ինչ-որ բանից, բայց մենք չպետք է թույլ տանք, որ մեր վախերը կառավարեն մեզ։ Մինչև չփորձենք, երբեք չենք իմանա կշահենք, թե՞ ոչ, այնպես որ մի վախեցեք փորձելուց, և այն բանից, թե ինչ կլինի, եթե փորձեք, վախեցեք համարձակության չդիմելուց, և այն բանից, թե ինչ կլինի, եթե չփորձեք։

«Մարդիկ հաճախ ունենում են անկարևոր վախեր` վախ ամեն ինչ մինչև վերջ իմանալուց: Վախենում են բացահայտել փաստը, որն ինքնին այնքան սարսափելի չէ, որքան դրա հանդեպ տածած վախն է: Նրանք մշտապես ապրում են այն մտքի հետ, որ ուրվական են տեսել և տառապում են դրանից: Ավելի լավ է իմանալ վատը, քան ամեն օրը ապրել ամենավատն ունենալու վախը սրտում»։ Ավելի լավ է հստակ իմանալ գլխիդ գալիքը և ընդունել այդ ամենը ռազմիկի նման,

հակահարված տալ զինվորի պես, քան ամեն անգամ փախչել հնարավոր հաջողությունից և երջանկությունից, միայն անհայտությունից վախենալու պատճառով․․․

Մենակության մասին

Ճիշտն ասած, նոր եմ բացահայտում ինձ համար Էռնեստ Հեմինգուեյին։ Նրա ստեղծագործություններից կարդացել եմ միայն «Ծերունին ու ծովը» պատմվածքը։ Ես չէի էլ պատկերացնում՝ ինչ է թաքնված այդ անվան ետևում։

Երբեմն շատ գրողներ իրենց ստեղծագործություններում կարծես խոսում են քո լեզվով, արտահայտում են այն, ինչի մասին մտածել ես, բայց չես ասել, ինչը եղել է քո սրտում, բայց ոչ ուղեղում։ Գրողները կարծես զգացմունքների թարգմանիչներ լինեն։ Նրանք թարգմանում են մեր զգացմունքները մտքերի լեզվով և գրի առնում ․․․ «Մենակության մասին» կարդալու ժամանակ ինձ թվում էր՝ Հեմինգուեյը գրի է առել իմ մտքերը՝ հավաքված վիճակում։ Հիշեցի մի տող Ջորջ Օրուելի «1984» գրքից․ «…Լավագույն գրքերը պատմում են այն, ինչ գիտես…» և իրոք, քեզ պատմում են մի բան, ինչ դու գիտես, սակայն, երբեք չես մտածել այդ մասին, ուղղակի զգացել ես ․․․․

Մենակության մասին

Երբեմն ես օրեր շարունակ գրել եմ, որովհետև մենակ եմ եղել: Համարձակ մարդիկ հարկադրված մենակությունը հաճախ են օգտագործում հօգուտ իրենց, որպեսզի ավարտեն որևէ կարևոր գործ: Առանձնության մեջ է ծնվում ձգտումն առ կատարյալ: Միայնության մեջ հոգին զրուցում է ինքն իր հետ՝ էներգիան վերածելով իրականության: Այնպես որ, եթե մարդը ցանկանում է երջանիկ լինել, նրան պետք է ինքն իր հետ մենակ մնալու ժամանակ թողնել:

Իսկ մենակությունից կշահեն, թե կվասվեն, հիմնականում կախված է բնավորությունից, կրթությունից և մարդու անձնային որակներից: Եթե հարուստ ներաշխարհ և մաքուր սիրտ ունեցողը միայնությունից դառնում է է՛լ ավելի պարզ ու մաքուր, ապա մանրոգի ու կոպիտ սիրտ ունեցողը՝ է՛լ ավելի կոշտ ու կոպիտ: Մենակությունը կոփում և բարձրացնում է ուժեղ հոգիներին, իսկ թույլ հոգիներին այն խոշտանգում է:

Սակայն գրողը, եթե չի գրում, չպետք է փախչի աշխարհից:

Ինձ միշտ առաջին հերթին հետաքրքել են ոչ թե գաղափարները, այլ մարդիկ՝ տղամարդիկ ու կանայք: Կինոն, հեռուստատեսությունն ու թատրոնը ինձ համար ձանձրալի են: Ու, քանի որ օժտված ասացողները վատ գրողներն են, այդ իսկ պատճառով ես նախընտրում եմ զրուցել ինչ-որ մեկի հետ կամ էլ լսել որևէ մեկին:

Քանի դեռ դուք կարողանում եք շատ բան տալ, ձեր ընկերներն անպակաս կլինեն: Իսկ, երբ դուք որևէ բանի անհրաժեշտություն ունենաք, ձեր ընկերների քանակը կնվազի: Իսկ նրանք, ովքեր կմնան, ձեր իսկական ընկերներն են:

Սակայն գրողը, եթե չի գրում, չպետք է փախչի աշխարհից: Դժվարանում եմ բացատրել կամ վերլուծել գրողի այս միտքը, սակայն, վստահ կարող եմ ասել, որ հասկանում եմ նրա գրածը․․․․

1.Կարդալ տեքստը և պատասխանել հարցերին։

Paola aprende español

Me llamo Paola, soy una chica italiana. Tengo dieciséis años y aprendo español en el instituto. Somos treinta alumnos en clase. Nuestro profesor se llama Alberto y es de Sevilla, una ciudad de España, pero hace cinco años que vive en Italia. Tiene treinta y ocho años. Está casado con una chica italiana y tienen dos hijos. Alberto habla muy bien el italiano, pero no entiende inglés.
En clase de español nos divertimos mucho. Hacemos cosas diferentes: leemos textos, aprendemos palabras nuevas, escuchamos canciones y escribimos diálogos. El profesor nos habla todo el tiempo en español. Es un poco difícil pero a mí me gusta mucho hablar en español. Tengo clases de español todos los días menos los martes y los viernes.
Mis amigas y yo comemos en el colegio los martes y los jueves porque por las tardes jugamos al baloncesto. Después voy a casa y antes de cenar siempre hago mis deberes.
Los fines de semana practico español con mi amigo Fernando, es de Madrid. Hablamos por Internet y me corrige cuando escribo mal. También me gusta leer y a veces voy al cine con mis amigos.

1. El profesor de español habla español e italiano a) español e italiano b) español, italiano e inglés c) solo español
2. En la clase de Paola hay treinta estudiantes. a) dieciséis
   b) treinta
   c) treintayocho
3. Paola tiene clase de español los lunes, miércoles y jueves a) todos los días
   b) los lunes, miércoles y jueves c) los martes y los viernes
4. Dos días a la semana por las tardes Paola juega al baloncesto a) escucha música
   b) hace sus deberes c) juega al baloncesto
5. A Paola le gusta mucho hablar en español
   a) hablar en español b)jugar al fútbol c)comer en el colegio
6. Paola y sus amigas comen en el colegio dos veces a la semana a)todos los días
   b)tres días a la semana
   c)dos veces a la semana

2.Կարդալ երկխոսությունը և ընտրել ճիշտ պատասխանը։

María: Pues, a mí me gusta (mí gusta / me gusta) el vestido negro.
Ana: Mamá, esta noche tengo una cena de trabajo, ¿qué me pongo (pongo /pones)
Ana: No sé, ¿me lo pruebo?
María: Sí, buena idea. ¿Cómo te queda (te queda / quedan?)
Ana: Me gusta, pero prefiero (prefero / prefiero ) la camisa de rayas con un pantalón vaquero.
María: Vale, pero ese estilo es más informal.
Ana: No importa, a mí me gusta.
María: (¿Dónde / Qué )Donde es la fiesta?
Ana: En casa de ( de / a ) mi jefe. Su casa esta (es / está) cerca del centro.
María: Ponte lo que quieras.
Ana: Mamá estoy (soy / estoy )muy nerviosa y me duele el estómago.

3.Ընտրել ճիշտ տարբերակը։

1. -¿Qué eres?
   -Soy enfermera.
   a. trabajan b.hago c. eres
2. -¿Cuantos dormitorios tiene tu casa? -Dos.
   a. Qué b. Cómo c. Cuántos
3. -¿Dónde esta la cocina? -Al final del pasillo.
   a. está b. es c. hay
4. -¿Qué hora es? — son las dos y media.
   a. son / son b. es / son c. son / es
5. Mis clases de español empiezan a las seis de la tarde. a. empiezo b. empieza c. empiezan
6. -¿A qué hora te levantas? —Yo levanto a las siete en punto. a. te / me b. se / me c. tú / yo
7. ¿Quiere probarse estos pantalones blancos? a. blancas b. blanco c. blancos
8. Estoy estudiando para el examen de matemáticas. a. estudio b.estudiado c.estudiando
9. -Perdone, ¿Hay una farmacia cerca? -Sí, muy cerca.
   a. está b. hay c. dónde
10. Cada noche me acuesto a las diez y media.
    a. me acuesto b. me acosto c. acuesto
11. Por la mañana voy la escuela a en autobús. a. en / de b. de / a c. a / en
    ¡BUENA SUERTE

Կարդացե՛ք հետևյալ թեման՝ «Հայաստանը և Հռոմի ու Պարթևստանի մրցակցությունը I-րդ դարի առաջին կեսում»

Պատասխանե՛ք հետևյալ հարցերին՝

1. Հայաստանը գահակալական խնդիրների պատճառով ինչու՞ էր հայտվել Հռոմի և Պարթևստանի մրցակցության գոտում:

Լինելով երկու հզոր պետությունների միջև Հայաստանը պետք է ընտրություն կատարեր, որի արդյունքում՝ անցնելով պետություններից մեկի կողմը, նրանցից մեկին կդարձներ գերիշխող։ Հռոմի և Պարթևստանի մրցակցության գոտում հայտնվելը կայանում էր նրանում, որ երկու պետությունները փորձում էին գահ բարձրացնել իրենց թեկնածուներին։ Հայաստանի դաշնակցությունը ձեռք բերելով հաստատվում էր երկրի հզորությունը։

2. Արդո՞ք այս մարցակցության ժամանակաշրջանում կար հայերի համար այլընտրանքներ․ հիմնավորե՛ք։

Ըստ իս՝ ոչ։ Հայերը երկու հզոր պետությունների միջև էին և որևէ բան կազմակերպելը չափազանց վտանգավոր կլիներ։ Վտանգավոր կլիներ, քանի որ՝ Հռոմի և Պարթևստանի հետ համեմատած, հայերը շատ ավելի թույլ էին և չունեին հստակ առաջնորդ։

3. Ինչո՞ւ Հայոց ավագանին ի վերջո կանգնեց Պարթևական քաղաքական կողմնորոշման վրա։

Հայոց ավագանին ընտրեց Պարթևական քաղաքական կողմնորոշումը Հռոմի ճնշման և սպառնալի վերաբերմունքի պատճառով։ Պարթևստանն ավելի հարմար դաշնակից էր, թե՛ հայերի և պարթևների նմանության, թե՛ բավարար վստահության առկայության տեսանկյուններից։

Դասարանում

Հայոց Աբգար թագավորի օրոք և, հաջորդող տարիներին, Քրիստոսի 12 աշակերտներից Սբ Թադեոս և Սբ Բարդուղիմեոս առաքյալների քարոզչությամբ`I-ին դարում, դրվեց Հայ Առաքելական եկեղեցու հիմքը։ Առաջնորդական աթոռները՝ մինչև Գրիքրոր Լուսավորչի հայտնվելը, տեղակայված են եղել Եդեսիայում, Արտազում և Սյունիքում։ III-րդ դարի երկրորդ կեսերին Հայաստանի քաղաքական և կրոնական իրադարձությունները պայմանավորված էին Սասանյան Պարսկաստանի նվաճումների դեմ հայերի դիմադրությամբ։ Այդ ժամանակ Սասանյաններն էին ընտրում հայոց գահի թագաժառանգին։ Այդ խառնաշփոթի և անիշխանության ընթացքում պարսիկ մոգերը փոփոխում և ավիրում են հեթանոսական պաշտամունքի տաճարային կենտրոնները։ Որմիզդ-Արտաշիրը Բագավանում վառում է «որմիզդական կրակը» և Արտաշես I-ի սահմանաքարերի գրությունները փոխում է իր անունով։ Այսինքն՝ Տրդատ III-րդի և Գրիգորի Հռոմեական կայսրությունում գտնվելու ընթացքում մոգերը ավիրեցին հեթանոսական մշակույթը։ Վերադառնալով Հռոմից Տրդատի հետ գալիս է Գրիրգորը՝ իր մոտ ծառայելու նպատակով։ Մի օր, Անահիտ աստվածուհու տաճարում զոհեր մատուցելու արարողության ընթացքում Տրդատը նկատում է, որ Գրիգորը չի մասնակցում արարողությանը։ Այնուհետև իմանում է, որ նա Անակի որդին է և Քրիստոնյա է, ինչից հետո նրան ստորգետնյա բանտում է բանտարկում՝ Խոր Վիրապում։ Դիոկղետիանոս կայսեր հետապնդումից փախչելով Գայանեի և Հռիփսիմեի գլխավորությամբ Հայաստան են գալիս Հռիփսիմյան կույսերը։ Տրդատը սիրահարվում է Հռիփսիմեին, սակայն Հռիփսիմեն մերժում է նրան, ինչն էլ բերում է կույսերի նահատակությանը։ Այդ իրադարձությունը նաև դառնում է Տրդատի ծանր հիվանդության պատճառ։ Տրդատի քույր Խոսրովիդուխտը իր տեսիլքում տեսնում է, որ միայն Գրիգորն է կարող բուժել եղբորը և բոլոր մյուս հիվանդներին։ Գրիգորին՝ 13 տարի Խոր Վիրապում բանտարկված լինելուց հետո, ազատում են, նա բոլորին բուժում է և սկսում քրիստոնեության քարոզչությունը։ Մաքրվում են Հայաստանում «անիշխանության» ընթացքում մոգերի կատարած բոլոր ավիրվածությունները և դրանց փոխարեն դրվում են քրիստոնեական վկայարանների և եկեղեցնիների հիմքերը։

• Լրացրու բաց թողած տառերը և կետադրիր։

Սոֆիևկան քաղաքամերձ մի չնաշխարհիկ արվարձան էր գողտրիկ դղյակով։ Մի ինչ-որ լեհ իշխան Ադամ անունով, որ Նապոլեոնի կռիվներին մասնակցած բարձրաստիճան սպա էր՝ իննսուն տարի սրանից առաջ կառուցել է այդ դղյակը։ Աշխարակալ Նապոլեոնի ճանապարհը փակելու համար կռվի ելած թուրք ենիչերիները ջարդվել էին, և նրանց փախուստի ժամանակ Ադամը թուրքի հարեմից մի հարճ էր փախցրել։ Հարճը մի հելլենուհի էր Սոֆյա անունով։ Իշխանն այնքան էր սիրել Սոֆյային, որ ամենաօրինական ճանապարհով հարսանիքով ամուսնացել էր հետը, դղյակն անվանել Սոֆիևկա։ Դղյակը զարդարելով ու կահավորելով հունական դասական ոճով, ուզել էր իր սիրելին հայրենաբաղձությունից չտրտմի։ Ի՜նչ անմոռաց անակնկալ էր, երբ լուսաբացի աղջամուղջին պատշգամբ ելա հիանալով վարդերից ստեղծված երփներանգ ուղեգորգով։

• Գտիր բաղադրյալ ստորոգյալները։

Արվարձան էր, սպա էր, հելլենուհի էր, անակնկալ էր։

• Ձևաբանական վերլուծության ենթարկիր մուգ գրված նախադասության բոլոր բառերը։

Աշխարակալ Նապոլեոնի ճանապարհը փակելու համար կռվի ելած թուրք ենիչերիները ջարդվել էին, և նրանց փախուստի ժամանակ Ադամը թուրքի հարեմից մի հարճ էր փախցրել։

Աշխարհակալ-որակական ածական

Նապոլեոնի-հատուկ գոյական, անձնանիշ, սեռական հոլով, ի արտաքին հոլովում

Ճանապարհը-հասարակ, իրանիշ, գոյական, եզակի թիվ, հայցական հոլով, ի արտաքին հոլովում, որոշյալ

Փակելու-անորոշ դերբայ, սեռական հոլով, պարզ, ներգործական սեռ

Համար-կապ, հետադրություն

Կռվի-հասարակ գոյական, իրանիշ, եզակի, սեռական հոլով, ի արտաքին հոլովում

Ելած– անդեմ բայ, հարակատար դերբայ, չեզոք, սոսկածանցավոր

Թուրք– որակական ածական

Ենիչերիները– հասարակ գոյական, անձնանիշ, հոգնակի, ուղղական հոլով, ի արտաքին հոլովում

Ջարդվել էին-դիմավոր բայ, սահմանական եղանակ, վաղակատար անցյալ, 3-րդ դեմք, հոգնակի, կրավորական, կրավորական սեռ

Եվ-համադասական շաղկապ

Նրանց-անձնական դերանուն, հոգնակի, 3-րդ դեմք, սեռական հոլով

փախուստի-հասարակ գոյական, իրանիշ, եզակի, սեռական հոլով, ի արտաքին հոլովում

ժամանակ-կապ, հետադրություն

Ադամը-հատուկ, անձնանիշ, գոյական, ուղղական հոլով, ի արտաքին հոլովում

Թուրքի-հասարակ գոյական, անձնանիշ, եզակի, սեռական հոլով, ի արտաքին հոլովում

Հարեմից-հասարակ գոյական, իրանիշ, եզակի, բացառական հոլով, ի արտաքին հոլովում

Մի-անորոշ դերանուն

Հարճ-հասարակ գոյական, անձնանիշ, եզակի, հայցական հոլով, ի արտաքին հոլովում

Փախցրել էր-սահամանակ եղանակ, վաղակատար անցյալ, եզակի, 3-րդ դեմք, պատճառական, ներգործական սեռ

Իրադարձությունները տեղի էին ունենում քննիչի և ծեր տղամարդու հարցաքննության ժամանակ։ Իսկ այդ ամենի հիմքը պատերազմն էր… արդեն պարզ է, որ պատմությունը չէր լինի նմանատիպ շատ ինքնասպանությունների դրվագներով, մռայլությամբ, եթե չլիներ այդ պատերազմը։

Պատմվածքի մեջ երեք հոգի ինքնասպան էր եղել, և իրենց կյանքն անավարտ էին թողել հանգամանքների անհամատեղության պատճառով։ Կարծում եմ, որ Սամի և Նարիմանի հայրը չէր կարող պատկերացնել՝ թե լսելով հոգևորականի խոսքերն ու այդ կարևորագույն որոշումով, կարող էր նրանց կյանքն այդպես տակնուվրա անել։ Այս պատմության տխուր լինելու համար ոչ ոք մեղավոր չէր, միայն պատերազմն էր, որ «մեջ ընկավ», և պատուհաս դարձավ պատմվածքի հերոսների կյանքերի համար։

Հետաքրքիր, հուզիչ և շա՜տ գեղեցիկ պատմվածք էր գրել հայտնի պարսիկ գրող Հոմա Ջասեմին։ Այն մի սովորական շենքի բնակիչների մասին էր, որոնց միմյանց էր կապում շենքի վերելակը։

Մենք հաճախ անտեսում ենք, չենք հասկանում մեզ շրջապատող մարդկանց։ Ապրում ենք ինքներս մեզ համար, ցավում եմ, բայց այսօր շատերին չի հետաքրքրում իրենց բարեկամի, հարևանի լինելիությունը։ Ինչու եմ ասում ցավոք, որովհետև մենք հիշում ենք մեզ շրջապատող մարդկանց՝ այն ժամանակ, երբ նրանք ինչ-որ հարցում մեզ օգնական կարող են լինել։ Հեռացել ենք շատ մեր մարդ տեսակից, սիրում ենք բամբասել, կաղապարներից դուրս չենք գալիս….

Այս պատմվածքն ընթերցելով հասկանում ես, թե որքան ես անտեսում քեզ շրջապատող մարդկանց, և թե նրանք որքան մեր կարիքն ունեն։

ՎԵՐՀԻՇԵ՛Ք 

Բարդ նախադասության փոխակերպումը պարզի հաճախ հնարավոր է բարդ ստորադասական նախադասության իմաստն արտահայտել պարզ նախադասության միջոցով և հակառակը, օրինակ՝ «Գնում էր գյուղ, որ այգում աշխատի – Գնում էր գյուղ՝ այգում աշխատելու»։
Բարդ նախադասությունը պարզի փոխակերպելիս 

• դուրս են գալիս շաղկապները և հարաբերական-կապակցական բառերը, որոնց փոխարեն կարող են գործածվել համապատասխան կապեր,
• երկրորդական նախադասության ստորոգյալը վերածվում է դերբայի,
• եթե ստորոգյալը բաղադրյալ է, ապա ստորոգիչը կա՛մ փոխարինվում է լինել(նաևթվալ, դառնալ, համարվել, կոչվել) բայով, կա՛մ էլ դուրս է ընկնում։ Հնարավոր է, որ այս փոփոխությունները մասնակիորեն կատարվեն։ 

Վարժություններ

1․ Պարզի փոխակերպե՛ք տրված բարդ ստորադասական նախադասությունները:

• Շուտով կնորոգեն այն ճանապարհը, որն ավերվել է հեղեղից։ Շուտով նորոգելու են հեղեղիվ ավերված ճանապարհը։
• Այդ ամենը կկարողանաք կատարել այն դեպքում, եթե ամբողջ օրն աշխատեք։ Ամբեղջ օրն աշխատելու դեպքում կկարողանանք կատարել այդ ամենը։
• Երբ անձրևը դադարեց, զբոսայգին լցվեց մարդկանցով։ Անձրևի դադարելուց հետո զբոսայգին լցվեց մարդկանցով։
• Գիտնականը ցանկանում էր ավարտել աշխատանքը, որ մեկնի գիտաժողովի։  Գիտաժողովի մեկնելու համար գիտանականը ցանկանում էր ավարտել աշխատանք։
• Ընթերցեցին նրանց անունները, ովքեր հաղթել էին նկարչության մրցույթում։ Նկարչությունա մրցույթու անվանում էին հաղթողների անունները։
• Պարզվեց, որ այդ ապրանքները լավ որակ ունեն։ Այդ ապրանքները լավ որա ունեն։
• Ծաղիկները, որոնք դրված էին ծաղկամանում, արդեն թոշնել էին։ Ծաղկամանում դրված ծաղիկները թոշնել էին։
• Ձայնը, որը լսվում էր բակից, ծանոթ թվաց։ Բակոց լսվող ձայնը ծանոթ էր թվում։
• Եթե մեքենան ճանապարհին չխափանվեր, երեկոյան կհասնեին քաղաք։ Մեքենայի չխափանվելու արդյունքում երեկոյան կհասնեին քաղաք։
• Գրքերը, որոնք հանձնարարել էր ուսուցիչը, շատ հետաքրքիր էին։ Ուսուվչի հանձարարած գրքերը շատ հետաքրքիր էին։

2․ Բարդ ստորադասականի փոխակերպե՛ք տրված պարզ նախադասությունները։ 

• Նոր կառուցված շենքը շատ գեղեցիկ էր։ Շենքը, որ նոր էր կառուցված, շատ գեղեցիկ էր։
• Այգում զբոսնելիս հանդիպեց ընկերոջը։ Հանդիպեց ընկերոջը, երբ այգում զբոսնում էր։
• Ձորի միջով ոլոր-մոլոր հոսող գետը գարնանը վարարում էր։ Գետը, որ ձորի միջով ոլոր-մոլոր հոսում էր, գարնանը վարարում էր։
• Երկար ժամանակ չարչարվում էր հաջողության հասնելու համար։ Հաջողության հասնելու համար, երկար ժամանակ չարչարվում էր։
• Առավոտից տեղացող ձյունը ծածկել էր ամեն ինչ։ Ձյունը, որ առավոտից տեղում էր, ծածկել էր ամեն ինչ։
• Պահապանները, տեսնելով մոտեցող մարդկանց, բացեցին դարպասը։ Պահապանները բացեցին դարպասը, երբ տեսան մոտեցող մարդկանց։
• Եղանակի վատ լինելու պատճառով թռիչքը հետաձգվեց։ Թռիչքը հետաձգվել էր, քանի որ եղանակը վատ էր։
• Բոլորին հայտնի էր նրա՝ լավ բժիշկ լինելը։ Նրա լավ բժիշկ լինելու համար, բոլորը գիտեին։
• Լսվում էին բակում խաղացող երեխաների ձայները։ Երեխաների ձայնը, որ խաղում էին բակում, լսվում էր։
• Այգում աշխատելիս մի կճուճ գտավ։ Կճուճ գտավ, երբ այգում աշխատում էր։

3․ Գտե՛ք, թե որ բառը, բառաձևը կամ կապային կառույցը պետք է տեղադրել իմաստով և քերականորեն ճիշտ նախադասություն ստանալու համար։

1․ Եվ ամեն անգամ քեզ (հանդիպելուց, հանդիպելիս, հանդիպած) 

Ես թեթևակի բարև եմ տալիս…
Ու (անցորդներից, անցորդներին, անցորդները) այնպես է թվում,
Թե մենք հազիվ ենք իրար բարևում։
(Վահագն Դավթյան)

2. Ջրերն են անուշ (կարկաչից, կարկաչի պես, կարկաչով) հոսում.
Այդպես են գարնանն իմ Հայաստանում
Զանգակ աղբյուրներն (իրարով, իրար հետ, իրար) խոսում։
(Համո Սահյան)

3. Մենք երկուսս էլ հպարտ եղանք,
Ոչ ոք չուզեց սեր աղերսել.
Գաղտնի (պահելիս, պահելու համար, պահած) տենչանք ու սեր՝
Մենք երկուսս էլ հպարտ եղանք…
(Գևորգ Էմին) 

4. Հայաստան ասում, լեռներ են հիշում,
Գագաթներ՝ (կորչելիս, կորչելով, կորած) ձյուներում հավերժ,
Ձորեր՝ ընկղմված ամպի (մշուշով, մշուշում, մշուշից),
Ժայռից ժայռ (թռչելիս, թռչելուն պես, թռչող) գետեր գահավեժ։
(Սիլվա Կապուտիկյան) 

5. Այդպես արևը ամենից առաջ
Լուսավորում է բարձրաբերձ (ծառից, ծառի, ծառի վրա)
Կատարին (թառում, թառելիս, թառած) թռչունի բույնը։
(Պարույր Սևակ)

6. Թող Երևանի քամին զովարար
Այգուս ծառերը կամաց (օրորի, օրորվի, օրորվող),
Թող իմ ստվերում սեր երդվեն իրար
Պատանիները գալիք (օրերի, օրերից, օրերով)։
(Նաիրի Զարյան) 

7. Հայրենի (հողի վրա, հողից, հողով) եմ նորից,

Նորից մանկական աչքով տեսնում եմ
Հավերժի դիտող (աստղերն, աստղերից, աստղերով) հրեղեն,
Հրաշք է դառնում աշխարհն ինձ նորից։
(Ավետիք Իսահակյան)

8. Հոգ չէ, որ մեր օրերն անցան (տենդից, տենդի պես, տենդը),
 Կյանքը դարձավ անմխիթար զառանցանք.
–Մենք կժպտանք, գո՜հ կժպտանք (մեռնելուց, մեռնելիս, մեռնելը),
Որ երազում երազեցինք ու անցանք…
(Եղիշե Չարենց) 

9. Դու մի՛ հավատա ժպտուն (աչքերը, աչքերին, աչքերից).
Շատ անգամ նրանք ծաղիկներ են վառ,
Բուսած կորստյան անդունդի ծայրին,
Միամիտ մարդկանց (քաշելուց հետո, քաշելուն պես, քաշելու համար)։
(Հովհաննես Թումանյան)

Ուղղագրական բառարանի օգնությամբ կետերի փոխարեն լրացրեք ջ, ճ կամ չ

ա/  ալոճ, ակնակապիճ, աղճատել, աղջամուղջ, աճպարար, գեղջկական, անաչառ, անզիջում, անմիջապես, անջրդի (չջրած, չոր), անտերունչ (չքավոր), անրջել, աչալուրջ, աչքաբաց, աջակողմյան, աջափնյակ, աջլիկ, առաջարկություն, միջատ, միջոց, շուրջպար, վերջակետ, աղջիկ, ոչխար, ոջիլ, չղջիկ, փախչել, փարչ (կավե գավաթ), քրքիջ:

բ/  աչք, առաջին, առողջություն, առնչություն, բաղարջ (գաթա), բաճկոն, գաղթօջախ, գաղջ (խոնավ, բորբոսնած), գաճաճ (թզուկ, փոքր), գեղջուկ (գյուղացի), թռչուն, թռչել, թրջել, թրջոց, հորջորջել (անվանել, կոչել), մեջտեղ, միջակ, միջօրե, ողջույն, վերջին, մխրճվել, մռնչյուն, մրջյուն, շիճուկ, ողջագուրվել, անընդմեջ, պճնանք (զարդարանք), պճրանք(նազանք), քուրջ:

գ/ առաջնորդ, գոճի, դաջել, եղջերու, երկարաճիտ, զեղչել, զիջել, զղջալ, Էջմիածին, ընչացք (բեղ), ընչաքաղց (ագահ), թարթիչ, ի հեճուկս (հակառակ մեկի), իջնել, լայնալիճ, լաջվարդ (կապույտ), կտրիճ (կտրող գործիք),կտրիճ (քաջ), հառաձանք,  առնչվել, միջամտել, միջավայր, միջօրե, նախճիր (կոտորած), տարեվերջ, ուռճանալ, ուռչել, խոճկոր:

դ/ առջև, արջաորս,  ամբողջ, առաջնորդ, առէջ, բարեհաճ, դարչնագույն, խառնիճաղանճ (խայտաբղետ), խոճկոր, խրճիթ, ծխամորճ, կառչել, կարիճ, կճղակ, կճմթել, կնճիթ, կոճկել, կորչել, կռճիկ, հարճ, ճանճ, ճղճիմ, մահճակալ, մաճկալ, մարջան, մեջբերում, մեջք, մինչև, միջև, միջադեպ, նկարչական, շեղջ (կույտ), սոճի, Սոչի, վայրէջք, վերջաբան:

Ուղղագրական բառարանի օգնությամբ կետերի փոխարեն լրացրեք Մ կամ Ն:

Ռմբակոծել, բմբուլ, անբախտ, ամբողջովին, անբասիր, ամբարտավան, ամբոխ, ամպագոռգոռ, ամբողջ, ամփոփել, ինքնամփոփ, համբույր, ճամփա, ըմպանակ, անբավ, ամբար, անբիծ, ըմբոստ, ըմբռնել, բանբեր, անբարբառ, ըմբոշխնել, Մանվել, Սամվել, անփույթ, անբարյացակամ, ճամփորդ, անբերրի, ճամբար,  բամբասել, բանսարկու, ճամպրուկ, անպաճույճ, շամփուր, սիմֆոնիա, ամպրոպ, անպատճառ, բանվոր, ամպշող, անպայման, ամբարիշտ, ամբարտավան, թմբուկ:

Առաջադրանք 1. Ա շարքի նախածանցներից յուրաքանչյուրը բոլոր հնարավոր ձևերով բաղադրի՛ր Բ շարքի բառերի հետ:

Ա. Հակ, անդր, արտ, համ, նախ, վեր, գեր, տար:
Բ. Կարծիք, դարձնել, գրել, գտնել, հարված, զգեստ, օրոք, դասել, օրինակ:

Հակակարծիք, հակադարձել, հակահարված, անդրադարձ, արտագրել, համակարծիք, համազգեստ, նախագիր, նախօրոք, վերադարձնել, վերագրել, վերադաս, գերհարված, գերադաս, տարակարծիք, տարագիր, տարօրինա։

Առաջադրանք 2․ Փոխի՛ր մեջբերվող ուղղակի խոսքի շարադասությունը և համապատասխանաբար փոխիր կետադրությունը։

Եկավ դևն ու հարցրեց.
— Արքա՛, ո՞ւր է իմ ոսկին. Չէ՞ որ մեր զրույցից շատ օրեր են անցել։

Եկավ դևն ու արքային հարցրեց՝ թե որտեղ է իր ոսկին, վերջիվերջո իրենց զրույցից շատ օրեր են անցել։

Տեսնելով հյուրերին՝ տանտերն ընդառաջ է գալիս ու ասում.
-Մենք վաղուց էինք ձեզ սպասում, ներս եկեք, բոլորիս էլ շատ ուրախացրիք դուք ձեր գալով։

Տեսնելով հյուրերին՝ տանտերն ընդառաջ է գալիս ու ասում, որ վաղուց էր նրանց սպասում, հետո ներս է հրավիրում և հավելում, որ բոլորին էլ շատ ուրախացրեցին իրենց գալով։

– Մեծ եղավ իմ ուրախությունը, երբ մեր ընդհանուր ծանոթներից իմացա, որ քույրդ սովորում է մեր դպրոցում,- ասաց ընկերս, երբ հանդիպեցինք։

Հանդիպելուց ընկերն ասաց, որ շատ ուրախացավ, երբ ընդհանուր ծանոթներից իմացավ նրա քրոջ հետ նույն դպրոցում սովորելու փաստը։

–Տեսնում եմ,- անթաքույց դժգոհությամբ ասաց մեզ սպասավորը,- խոսքներդ մեկ եք արել ու ինձ հալածում եք։

Անթաքույց դժգոհությամբ սպասավորը մեզ ասաց, որ տեսնում է թե ինչպես ենք խոսքներս մեկ արել ու իրեն հալածում ենք։

–Մեն-մենակ եմ եկել, հա՛յր,-խոնարհվելով շշնջաց որդին,- մի՛ մտածիր անցյալի մասին։

Խոնարհվելով որդին շշնջաց հորը, որ մեն-մենակ է եկել, և որ չմտածի անցյալի մասին։

–Եթե հարցնում եք իմ ու ուսուցչիս հարաբերությունների մասին,- ասում է Արիստոտելն իր աշակերտներին,- պիտի ասեմ, որ Պլատոնն իմ բարեկամն է, բայց ճշմարտությունն ինձ համար ավելի թանկ է։

Արիստոտելն իր աշակերտներին ասում է, որ եթե իրեն հարցնում են իր և ուսուցչի հարավերությունների մասին, պետք է խոստովանի, որ Պլատոնն իր բարեկամն է, սակայն ճշմարտությունն Արիստոտելի համար ավելի թանկ է։

Մայրը ձեռքի դերձանը ցած դրեց և գլուխը տարուբերելով՝ ասաց.
-Էհ, չգիտեմ, որդիս, հայրդ ի՞նչ պիտի աներ, եթե այժմ մեր կողքին լիներ։

Մայրը ձեռքի դերձանը ցած դրեց և գլուխը տարուբերելով որդուն հոգոց հանելով ասաց, որ չգիտի թե հայրն ինչ պիտի աներ, եթե այժմ իրենց կողքին լիներ։

Կրտսեր քույրս, հենց որ մենանկ էինք մնում, ասում էր.
-Ընչացքդ արդեն սևացել է. տան տղամարդը դու ես, դու էլ որոշիր, թե ինչ անենք։

Հենց որ մենակ էին մնում, կրտսեր քույրս ասում էր, որ ընչացքս արդել սևացել է, տան տղամարդ ես եմ, ես էլ պիտի որոշեմ, թե ինչ անենք։

Ճանաչեցի՞ր ինձ,- հարցրեց Սահակը ծերունուն,- դու իմ հոր զինակիցն ես եղել։

Սահակ ծերունուն հարցրեց՝ թե ճանաչեց իրեն, որ իր հոր զինակիցն է եղել։

Տեսնելով տնօրենին՝ քարտուղարը հարցրեց.
-Ինչո՞ւ եք մնում քաղաքում. չէ՞ որ այստեղ մնալով դուք վտանգի եք ենթարկվում։

Տեսնելով տնօրենին՝ քարտուղարը հարցրեց՝ թե ինչու ենք մնում քաղաքում, և վերջիվերջո այստեղ մնալով մենք վտանգի ենք ենթարկվում։

Ծերուկը, վեր կենալով տեղից, ասաց ինձ.
— Դու, սիրելի՛ս, լավ խորհիր անելիքդ մինչև վճռական քայլ անելդ։

Ծերուկը, վեր կենալով տեղից, ասաց ինձ, որ լավ խորհեմ անելիքիս մասին, մինչև վճռական քայլ անելս։

Առաջադրանք 3․ Տեքստ

• Լրացրու բաց թողած տառերը և կետադրիր։
• Մեկնաբանիր կետադրությունդ։
• Որոշիր, թե բարձրաքանդակ, բանաստեղծական, մտնեի բառերը քանի բաց և քանի փակ վանկ ունեն։

• Որոշիր, թե երեք , արևոտ, ողորմելի, նստած բառերը քանի տառ և քանի հնչյուն ունեն։
• Տեքստից գտիր մեկական ու, ի, ը ձայնավորների և յա երկհնչյունի հնչյունափոխությամբ բառ։ հորից, թվական, սրտապատառ ժանեկազարդ
• Տեքստից գտիր անհարթ, խժռել, որմնասյուն, տաղանդ, մտածել բառերի հոմանիշները։ խորդուբորդ, լափել, մույթ, քանքար, խորհել
• Գտիր մեկական ա և ո ներքին հոլովումների ենթարկվող բառ։ պատմության, հոր
• Տեքստից գտիր կապերը։
• Ի՞նչ խոսքի մաս են հանկարծ, արդեն, այլևս բառերը։ Նշիր նաև տեսակը։
• Դուրս գրիր բաղադրյալ ստորոգյալները։ անհնար էր, փառատենչ էր

Երեք (4 տառ, 4 հնչյուն) հարյուր հիսունվեց թվականին գարնանային արևոտ (5 տառ, 6 հնչյուն) մի օր Եփեսոսի խորդուբորդ փողոցներում հանկարծ լսվեցին սրտապատառ բացականչություններ.
—Օգնեցե՜ք, ժողովուրդ, Արտեմիսի տաճարն այրվում է։

Իրոք, կրակն արդեն լափել էր բարձրաքանդակ (2 բաց, 3 փակ) մույթերը, ժանեկազարդ խոյակները, մարդկային քանքարի ստեղծած հրաշալիքը փրկել այլևս անհնար էր։

Այդ ժամանակ Եփեսոսում ապրում էր անօրեն ու ողորմելի (8 տառ, 9 հնչյուն) մի մարդուկ, Հերոստրատ անունով։ Սա ոչ մի լուրջ գործով չէր զբաղվում, վատնում էր հորից մնացած ունեցվածքը և ամբողջ օրը նստած (5 տառ, 5 հնչյուն) անգործությունից հորանջում ու ձանձրանում էր։ Նա, սակայն, փառատենչ էր ու սնապարծ։ «Բնությունն ինձ չի շնորհել՝ ո’չ փիլիսոփայական խորաթափանցություն, ո’չ բանաստեղծական (3 բաց, 2 փակ) քանքար, ո’չ զորավարի ձիրք, որոնցով մտնեի (3 բաց) պատմության մեջ։ Իսկ ես անմահություն եմ տենչում, ուզում եմ մնալ պատմության էջերում և սերունդների շուրթերին». խորհում էր այդ սինլքորը։