Day: November 1, 2022

Հարցեր՝

• Որն է պարտադիր կամ հարկադիր աշխատանքը

Պարտադիր կամ հարկադիր աշխատանք է համարվում որևէ ձևի հարկադրանքի գործադրմամբ կամ գործադրման սպառնալիքի տակ անձից պահանջվող կամ անձի կողմից կատարվող ցանկացած աշխատանքը կամ ծառայությունը, որի համար այդ անձը կամավոր չի հայտնել իր համաձայնությունը։

• Աշխատանքային պայմանագրի կնքման նախադրյալները

Գործատուն իրավունք ունի ինքնուրույն, ուղղակիորեն (առանց մրցութային կամ այլ ընթացակարգերի) համալրելու թափուր կամ նոր ստեղծված աշխատատեղերը` կնքելով սույն օրենսգրքով նախատեսված աշխատանքային պայմանագրեր: Աշխատող փնտրող գործատուն կարող է թափուր կամ նոր ստեղծված աշխատատեղերը համալրել նաև իր կազմակերպած մրցույթով կամ օգտվել համապատասխան մասնագիտացված կազմակերպությունների ծառայություններից: Թափուր աշխատատեղերի համալրման նպատակով մրցույթի կազմակերպման և անցկացման, ինչպես նաև մրցույթում հաղթած անձանց հետ աշխատանքային պայմանագիր կնքելու կարգը սահմանում է գործատուն:

• Աշխատանքային փորձաշրջան որ դեպքում է սահմանվում

Աշխատանքային պայմանագրի կնքման ժամանակ կողմերի համաձայնությամբ կարող է սահմանվել փորձաշրջան: Այն կարող է սահմանվել գործատուի ցանկությամբ` նախատեսված աշխատանքին (պաշտոնին) աշխատողի համապատասխանությունը ստուգելու նպատակով, կամ աշխատանքի ընդունվողի ցանկությամբ` առաջարկվող աշխատանքին (պաշտոնին) իր համապատասխանությունը որոշելու համար: Փորձաշրջանի մասին պայմանները պետք է սահմանվեն աշխատանքային պայմանագրով:

• Նշել անհրաժեշտ փաստաթղթերի ցանկը ըստ ըստ տարիքային խմբերի

Աշխատանքային պայմանագիր կնքելու համար գործատուն պարտավոր է պահանջել հետևյալ փաստաթղթերը.

1. անձը հաստատող փաստաթուղթ.
2. սոցիալական ապահովության քարտ կամ սոցիալական ապահովության քարտ չունենալու մասին տեղեկանք կամ հանրային ծառայության համարանիշ կամ հանրային ծառայության համարանիշ չունենալու մասին տեղեկանք.
3. կրթության կամ անհրաժեշտ որակավորման մասին վկայական, եթե աշխատանքային օրենսդրությանը համապատասխան` աշխատանքը կապված է որոշակի կրթության կամ մասնագիտական պատրաստվածության հետ.
4. տեղեկանք առողջական վիճակի մասին (սանիտարական գրքույկ), եթե աշխատանքային պայմանագիրը կնքվում է այնպիսի աշխատանքների համար, որոնք պահանջում են սկզբնական և պարբերական բժշկական զննություն, ինչպես նաև մինչև տասնութ տարեկան քաղաքացիների հետ աշխատանքային պայմանագիր կնքելու ժամանակ: Այդպիսի աշխատանքների ցանկը և տեղեկանքի (սանիտարական գրքույկի) ձևը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը.
5. ծնողներից մեկի, որդեգրողի կամ հոգաբարձուի կամ խնամակալի գրավոր համաձայնությունը, եթե աշխատանքի է ընդունվում մինչև տասնվեց տարեկան անչափահաս քաղաքացին.
6. օրենքով կամ այլ նորմատիվ իրավական ակտերով սահմանված այլ փաստաթղթեր:

• Նշել գրանցմամբ աշխատողի առավելությունները

Գրանցված աշխատողներն ունենում են մի շարք առավելությունները ի տարբերություն չգրանցվածների։ Հնարավորություն են ունենում ձեռք բերելու սոց. փաթեթները, ապահովագրություն, և առհասարակ գրանցման դեպքում պետական համակարգում ֆիքսվում է աշխատանքը, աշխատած տարիների քանակն ու ստաժը։ Ըստ դրա հետագայում մարդու կենսաթոշակային գումարը համեմատ շատ ավելի բարձր կլինի չգրանցված աշխատողների հետ։

• Ներկայացնել աշխատանքային փորձաշրջանը ըստ օրենքի

Աշխատանքային պայմանագրի կնքման ժամանակ կողմերի համաձայնությամբ կարող է սահմանվել փորձաշրջան: Այն կարող է սահմանվել գործատուի ցանկությամբ` նախատեսված աշխատանքին (պաշտոնին) աշխատողի համապատասխանությունը ստուգելու նպատակով, կամ աշխատանքի ընդունվողի ցանկությամբ` առաջարկվող աշխատանքին (պաշտոնին) իր համապատասխանությունը որոշելու համար: Փորձաշրջանի մասին պայմանները պետք է սահմանվեն աշխատանքային պայմանագրով: Փորձաշրջանի ընթացքում աշխատողն ունի բոլոր իրավունքները և կրում է բոլոր պարտականությունները։

• Աշխատանքային արձակուրդ

Ամենամյա արձակուրդն աշխատանքային օրերով հաշվարկվող ժամանակահատված է, որը տրամադրվում է աշխատողին հանգստանալու և աշխատունակությունը վերականգնելու համար: Այդ ընթացքում պահպանվում է նրա աշխատատեղը (պաշտոնը) և վճարվում է միջին աշխատավարձը:

Յուրաքանչյուր աշխատանքային տարվա համար ամենամյա արձակուրդը տրամադրվում է տվյալ աշխատանքային տարում: Աշխատանքային տարին օրացուցային օրերով հաշվարկվող ժամանակահատված է, որն սկսվում է աշխատողի հետ աշխատանքային պայմանագրով կամ աշխատանքի ընդունման մասին անհատական իրավական ակտով նախատեսված օրն աշխատանքի անցնելու օրվանից և ավարտվում է հաջորդ օրացուցային տարվա համապատասխան ամսին և ամսաթվին։

• Աշխատանքից ազատում

Աշխատավարձի վճարման դադարեցումով բանվորին կամ ծառայողին աշխատանքից (պաշտոնից) հեռացնել թույլատրվում է դրանում լիազորված մարմինների առաջարկությամբ միայն` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ նախատեսված դեպքերում: Հարբած վիճակում, թմրամիջոցներով կամ թունամիջոցներով արբեցած վիճակում աշխատանքի ներկայացած աշխատողին ձեռնարկության, հիմնարկի, կազմակերպության ադմինիստրացիան թույլ չի տալիս այդ օրը աշխատել:

1. Սև Աչեր

Սև աչերեն շա՜տ վախեցիր․
էն մութ, անծեր գիշեր է,
Մութը ահ է, չարքեր շա՜տ կան,
Սև աչերը մի՛ սիրե...

	Տես՝ իմ սիրտս արուն-ծով է,
	էն չարքերը զարկեցին,
	էն օրվանեն դադար չունիմ,
	Սև աչերը մի՛ սիրե։

Սև աչերեն շա՜տ վախեցիր․
էն մութ, անծեր գիշեր է,
Մութը ահ է, չարքեր շա՜տ կան,
Սև աչերր մի՛ սիրե...

Թարգմանություն։ Black eyes

Do not trust black eyes, but fear them: —
    Gloom they are, and endless night.
Woes and perils lurking near them
    Love does not thou their gleaming bright!

In my heart a sea of blood wells,
    Called up by their cruel might,
No calm ever in that flood dwells
    Love does not thou their gleaming bright!

2. ԱՐԵՒՆ ԻՋԱՎ ՍԱՐԻ ԳԸԼԽՈՒ

Արևն իջավ սարի գըլխուն,
Դար ու դաշտում լույս չըկա.
Հավք ու թըռչուն մըտան խոր քուն, –
Ա˜խ, ինձ համար քուն չըկա:
Լուսնյակն ընկավ երթիկից ներս,
Կըշեռքն ելավ երկընքում,
Զով հովերն էլ մըթընշողես
Աստղերի հետ են զըրցում:
Սիրո՛ւն աստղե˜ր, անուշ հովե˜ր,
Յարըս ո՞ւր է` էս գիշեր.
Պարզ երկընքի նըխշուն աչե՛ր,
Յարիս տեսա՞ք էս գիշեր:
Լուսը բացվավ, դուռը բացվավ,
Ամպ ու զամպ է, – թոն կուգա.
Ալ ձին եկավ, անտեր եկավ,
Ա˜խ, յարս ո՞ւր է, տուն չի գա…

Թարգմանություն: The Sun Went Down

THE sun went down behind the hill,
    No light was on the lea,
The fowls and birds slept calm and still,
    But sleep came not to me.

The moon peeped in beneath the eaves,
    The Balance rose on high,
The fresh night-wind that stirred the leaves
    Spoke to the starry sky.

Ah, gentle winds and stars of light,
    Where is my love to-night?
Ye painted eyes of heaven so bright,–
    Saw you my love to-night?

Day dawned,–unbolted was our door:–
    The snowflakes whirled like foam,
’Tis cloud and storm, the wild winds roar
    Why comes my love not home?

3. ԴԱՐԴԸ ՍՐՏԻՍ

Դարդը սրտիս ճամփա ընկա,
Ու մարդ չուզեց հետս գար.
Ծո˜վ ջան, խո՛ր ծով, գիրկդ եկա,
Սրտիս ընկեր, սիրտ չկար:
Էս աշխարհում շա˜տ ման եկա,
Ժեռը գրկի ու լացի.
Ծո՛վ ջան, մե՛ծ ծով, գիրկդ եկա,
Ա˜խ, կարոտ եմ ծով սրտի:
Մեր սրտերով բացվենք իրար,
Տեսնենք ո՞ւմ մեջ շատ դարդ կա.
Ա˜խ, քու սիրտն էլ ինչքա˜ն դառն է,
Իմ սրտիս պես շա˜տ թույն կա …

Թարգմանություն։ Sorrow in my heart

I’ve made my way to my heart,
And man did not want to come with me.
̃ thou hast come into thy arms,
There was no heart in my heart.
I walked in the world ̃,
I wept and cried.
O Jehovah, my sea, I have come to your arms,
A ̃, I miss the heart of the sea.
Soon to bind the Devil, Satan,
Who is very spearish?
A ̃, how bitter your heart is ̃,
Like my heart there is ̃ poison.